Bent u alimentatieplichtig jegens uw alimentatiegerechtigde ex-partner, maar vertoont hij of zij ernstig wangedrag of grievend gedrag? Lees dan verder!
De Hoge Raad (24-02-2023, ECLI:NL:HR:2023:307) heeft geoordeeld dat een vrouw zich ernstig grievend heeft gedragen door het schrijven van een (redelijk succesvol) boek over narcisme, wat herleidbaar is tot haar ex-man en zijn netwerk. Het is volgens de Hoge Raad naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar om van de alimentatieplichtige man een bijdrage in levensonderhoud te verlangen. De partneralimentatieverplichting wordt daarom beëindigd. In deze blog zal worden besproken in welke gevallen de partneralimentatie op grond van grievend gedrag gematigd of beëindigd kan worden.
Lotsverbondenheid
De grondslag voor de onderhoudsverplichting wordt gevormd door de zogeheten onderlinge lotsverbondenheid tussen voormalige echtgenoten die door het huwelijk (of het geregistreerd partnerschap) is ontstaan. Deze lotsverbondenheid werkt ook door ná de beëindiging van het huwelijk door echtscheiding of ontbinding van het geregistreerd partnerschap. Bij het vaststellen van een onderhoudsverplichting kan de rechter rekening houden met omstandigheden die van subjectieve niet financiële aard zijn, zoals ernstige gedragingen, grievend gedrag of wangedrag van een alimentatiegerechtigde.
Criteria voor matiging of beëindiging
Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2018:695) moet voor de matiging of beëindiging van de partneralimentatie sprake zijn van feiten en omstandigheden van een zodanige aard dat van een gewezen echtgenoot in redelijkheid niet of niet ten volle kan worden gevergd aan het levensonderhoud van de ander bij te dragen. In uitzonderlijke gevallen kan grievend gedrag van de alimentatiegerechtigde tot de conclusie leiden dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is om van de alimentatieplichtige een bijdrage in het levensonderhoud te verlangen ex art. 1:157 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Hierbij is van belang dat niet iedere vorm van wangedrag dan wel grievend gedrag aanleiding is om de onderhoudsverplichting te matigen of te eindigen. Er zal ook naar objectieve maatstaven moeten worden gekeken of sprake is van dusdanig wangedrag dat de lotsverbondenheid verbroken moet worden geacht, waarbij eveneens van belang is de duur van het huwelijk en de manier waarop de ex-partners met elkaar omgaan.
Ondanks dat de jurisprudentie sterk casuïstisch van aard is, zijn er een aantal factoren waar rekening mee gehouden kan worden bij een verzoek of verweer tot matiging of beëindiging van de partneralimentatie. Zo kunnen onderstaande omstandigheden ertoe leiden dat de lotsverbondenheid is verbroken en de alimentatiegerechtigde geen partneralimentatie meer kan verzoeken.
- Aantasting van de persoonlijke levenssfeer, goede naam en integriteit;
- Meerdere valse aangiften van mishandeling;
- Stalking;
- Vernieling, brandstichting;
- Ernstige verwaarlozing;
- Smaad via sociale media en/of valse aangifte;
- Misdraging/grensoverschrijdend gedrag;
- Ouderverstoting, frustreren omgangsregeling, onttrekken kinderen aan gezag;
- Schade bestaanszekerheid door contact opname met werkgever;
Conclusie
De eerder aangehaalde uitspraak van de Hoge Raad van 24 februari 2023 illustreert dat de partneralimentatie op grond van grievend gedrag van de alimentatiegerechtigde kan worden gematigd of beëindigd op grond van omstandigheden die naar hun aard niet meer voor wijziging vatbaar zijn. Hierbij dient vooropgesteld te worden dat alleen in uitzonderlijke gevallen grievend gedrag van een van de ex-echtgenoten ten opzichte van de ander tot de conclusie kan leiden dat betaling van de partneralimentatie in redelijkheid niet van de onderhoudsplichtige kan worden gevergd.
Ondanks het feit dat een verzoek tot partneralimentatie voldoet aan de wettelijke maatstaven, kan de rechter op grond van redelijkheid en billijkheid besluiten geen partneralimentatie toe te kennen aan de alimentatiegerechtigde. Hierbij is van belang dat de alimentatieplichtige kan aantonen dat niet het wangedrag op zichzelf, maar het bij dergelijk gedrag verzoeken van partneralimentatie een zo kwetsende bejegening van de alimentatieplichtige kan opleveren dat van hem betaling van een onderhoudsbijdrage moreel niet of niet ten volle kan worden gevergd. Grievend gedrag kan je als alimentatiegerechtigde ex-partner zodoende duur komen te staan.
Meer informatie
In de rechtspraktijk zien wij dat een beroep op grievend gedrag nauwelijks wordt gedaan. Omdat een beroep op de bepaling zeker kans van slagen heeft, verdient deze wel degelijk aandacht. Indien u het vermoeden heeft dat de acties van uw ex-partner vallen onder grievend gedrag, blijf dan niet stilzitten, maar kom in actie en neem contact op met een van onze familierecht advocaten. Mail hiervoor naar: uijterwaal@honoreadvocaten.nl, of bel: 030 214 51 50.
