Op grond van de wet zijn scholen verplicht deugdelijk onderwijs aan te bieden aan studenten. Als een student studieachterstand opbouwt is een school verplicht om het mogelijk te maken om de studieachterstand weg te werken. De verplichtingen van een school zijn niet oneindig. Is de studievoortgang van een student onvoldoende dan kan een school een bindend studieadvies afgeven en de student uitschrijven.

Eerst waarschuwen voor studieachterstand en aanbieden extra begeleiding

Om de ontwikkeling van studenten goed te volgen en (het ontbreken van) de voortgang te bespreken met een student is het vaste praktijk van scholen om met studenten tijdens hun eerste jaar na inschrijving een studievoortgangsgesprek te voeren. Indien blijkt dat de studievoortgang onvoldoende is kan het studievoortgangsgesprek leiden tot een bindend studieadvies. Bij een (negatief) bindend studieadvies moet de student stoppen met de opleiding.

Maar voordat de school een (negatief) bindend studieadvies afgeeft aan de student, moet zij de student informeren en zo nodig waarschuwen over de studievoortgang. Boekt de student onvoldoende voortgang, dan moet de school de student in de gelegenheid stellen om de studieachterstand weg te werken en de studievoortgang te verbeteren. Het studieadvies mag voor de student geen verassing zijn. Zo heeft de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs (d.d. 3 maart 2014) in een zaak over bindend studieadvies geoordeeld dat:

“De school heeft met regelmaat de student gewezen op zijn studieachterstand en extra begeleiding aangeboden. Ook heeft de school gewaarschuwd voor de gevolgen van de studieachterstand. Daarmee heeft de school voldaan aan haar verplichtingen,” zo oordeelde de Klachtencommissie.

Uiteindelijk volgt het bindend studieadvies. Het advies komt in twee smaken, positief of negatief. Is het advies positief dan mag de student zijn opleiding voortzetten. Bij een negatief advies moet de student zijn opleiding direct staken.

Verwijdering school door bindend studieadvies: de wettelijke regeling

Het bindend studieadvies is voor het hoger en academisch onderwijs (hbo en Universiteit) uitvoerig in de wet geregeld. Voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) is dat lange tijd niet het geval geweest. Aanvankelijk regelde de wet alleen het bindend studieadvies voor de entreeopleiding (mbo-niveau 1). Hier schrijft de wet voor dat de school aan iedere student die is ingeschreven in een entreeopleiding uiterlijk vier maanden na het begin van de opleiding advies uitbrengt over de voortzetting van zijn opleiding.

Gelukkig is er nu ook eindelijk een duidelijke regeling over het bindend studieadvies in het mbo -niveau 2, 3 en 4. Deze wettelijke regeling verplicht het Middelbaar Beroepsonderwijs om heel zorgvuldig met een negatief bindend studieadvies om te gaan en hierbij aansluiting te zoeken bij de afspraken die in de onderwijsovereenkomst zijn vastgelegd. De wederzijde verplichtingen moeten vooraf helder zijn: het studieadvies mag voor de student geen verrassing zijn. Het studieadvies moet goed gemotiveerd zijn, onder verwijzing naar afspraken in de onderwijsovereenkomst en een beroepsmogelijkheid bieden.

Bindend studieadvies na het eerste studiejaar: toegestaan?

Veel scholen geven ook in het tweede of derde studiejaar nog bindend studieadviezen. Een student moet dan, ondanks dat hij het eerste jaar met succes heeft afgerond, stoppen met de opleiding. De scholen beroepen zich dan op afspraken die zijn vastgelegd in de onderwijsovereenkomst.

Het is maar de vraag of een school ook na het eerste studiejaar een bindend studieadvies mag afgeven. De wetgever heeft voor het mbo -niveau 1 opleidingen de bevoegdheid van scholen beperkt tot de eerste vier maanden na start van een opleiding. In het hoger onderwijs is de bevoegdheid van hogescholen en universiteiten beperkt tot het eerste jaar. Na het eerste studiejaar mogen de onderwijsinstellingen geen bindend studieadvies meer afgeven.

Verder blijkt uit de wettelijke toelichting behorende bij de regeling voor het mbo dat het de bedoeling van de wetgever is om met de introductie van het bindend studieadvies in het mbo aansluiting te zoeken bij het bindend studieadviesstelsel van het hoger onderwijs en dit kan ook worden afgeleid uit artikel 8.1.7a van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB).

Het bindend studieadvies moet dan ook uiterlijk aan het eind van het eerste studiejaar van een mbo-opleiding worden afgegeven.

Beroep bij de Commissie van Beroep voor de Examens (CBE)

Veel scholen gaan de mist in met het afgeven van een bindend studieadvies, maar studenten laten ook vaak de nodige kansen liggen. Zo realiseren veel mbo-leerlingen zich onvoldoende dat de beroepstermijn slechts twee weken bedraagt. Deze korte termijn voor het instellen van beroep is uitdrukkelijk in de WEB opgenomen en wijkt af van de algemene (en langere) beroepstermijnen van de Algemene wet bestuursrecht (Awb).

Meer informatie
Dit artikel biedt achtergrondinformatie voor geïnteresseerden. Er valt natuurlijk veel meer te vertellen over het bindend studieadvies. Als je een bindend studieadvies hebt ontvangen en het er niet mee eens bent kan een van onze onderwijsrechtadvocaten jou bijstaan in de procedure bij de CBE. Let hierbij op de termijn van twee weken. Neem vrijblijvend en rechtstreeks contact op met onze Vakgroep Onderwijsrecht. Mail hiervoor naar: karmiris@honoreadvocaten.nl, vanrens@honoreadvocaten.nl , of bel: 030 214 51 50.