Op 20 april 2020 krijgen honderden (toekomstige) studenten via een mail te horen dat zij zijn toegelaten tot de studie geneeskunde aan de Vrije Universiteit (VU). De blijdschap is echter maar van korte duur: via Studielink krijgen dezelfde studenten te horen dat zij helemaal niet zijn toegelaten. Welke informatie is correct? En wat is er fout gegaan?
De selectieprocedure van de VU
De selectieprocedure van geneeskunde bestaat bij de VU uit twee rondes. Kandidaten worden in de eerste ronde beoordeeld op hun cijfers en cv. In een tweede ronde worden verschillende toetsen afgenomen. Op basis van de resultaten uit beide rondes wordt aan kandidaten een rangnummer toegekend. De studie heeft 350 opleidingsplaatsen beschikbaar. Bij een rangnummer van 350 of lager worden kandidaten dus direct toegelaten. Uit de praktijk blijkt echter dat ook kandidaten met een hoger rangnummer grote kans hebben om toegelaten te worden, bijvoorbeeld omdat andere kandidaten toch besluiten geen geneeskunde te studeren of onverhoopt hun examens niet halen. Hierdoor kunnen kandidaten met een rangnummer hoger dan 350 worden ‘nageplaatst’.
Begin maart wordt duidelijk dat de tweede (fysieke) ronde geen plaats kan vinden in verband met het coronavirus. Om toch aan kandidaten een rangnummer toe te kunnen kennen begint de VU met het ontwikkelen van verschillende ‘alternatieve’ selectiemethodes. Uiteindelijk blijven twee methodes over:
- Methode A: kandidaten met een uitzonderlijk hoge score in ronde 1 worden direct toegelaten. Voor de overige opleidingsplaatsen wordt geloot.
- Methode B: kandidaten worden gerankt op basis van de score uit ronde 1 en op basis van hun bèta-cijfers.
Al vrij snel wordt duidelijk dat Methode A niet gebruikt kan worden. Methode A maakt gebruik van een loting en dit is wettelijk niet toegestaan. De VU wordt hier zelfs nog op gewezen door het Ministerie van Onderwijs. De VU besluit dan ook Methode A niet te gebruiken en richt zich op Methode B.
Een fout van de VU met grote gevolgen
Dan gaat het fout: een medewerker van de VU stuurt niet de resultaten gebaseerd op (de juiste) Methode B, maar op (de onrechtmatige) Methode A naar Studielink. Dit heeft tot gevolg dat Studielink onjuiste rangnummers toekent aan studenten. Studenten die eigenlijk zijn ingeloot krijgen heel hoge rangnummers, terwijl studenten die eigenlijk niet zouden zijn toegelaten rangnummers onder de 350 krijgen. Naast de resultaten in Studielink verstuurt de VU ook mails met een persoonlijke toelichting. In deze mails wordt wel weer de juiste methode toegepast. Het resultaat: complete chaos.
Vijf dagen na de fout komt de VU met een verklaring. De VU geeft toe dat een onjuiste selectiemethode is gebruikt en dat de verkeerde resultaten naar Studielink zijn gestuurd. De VU zegt echter aan deze (foute) resultaten vast te blijven houden omdat ‘Studielink volgens de reglementen leidend is‘. Studenten, die nota bene weten dat ze op basis van de juiste selectiemethode wel toegelaten hadden moeten worden, kunnen naar een opleidingsplaats fluiten.
VU weigert haar fouten te herstellen
Nadien ontstaan twee groepen studenten. Een groep van ongeveer 50 studenten heeft op grond van de juiste methode recht op een rangnummer lager dan 350. Voor deze studenten worden door de VU extra opleidingsplaatsen gecreëerd waarna de studenten alsnog worden toegelaten.
Een tweede groep studenten blijft echter met lege handen achter. Op dat moment is al bekend dat tot rangnummer 431 is nageplaatst…op basis van de onjuiste methode. Studenten, die op basis van de juiste methode een rangnummer hebben gekregen tussen de 351 en de 431, worden hier dus niet meegenomen. Een aantal van deze studenten weigert zich neer te leggen bij het besluit van de VU en gaat tegen het besluit in bezwaar.
De bezwaarcommissie is duidelijk: de VU heeft een selectiemethode gebruikt die in strijd is met de wet. De rangnummers die op Studielink staan zijn dan ook niet geldig. Desondanks is de bezwaarcommissie van oordeel dat het ‘technisch niet mogelijk [zou zijn]‘ (in andere woorden: te lastig) om alsnog studenten op grond van de juiste methode na te plaatsen. Weer worden de gemaakte fouten niet hersteld. Ook tegen dit besluit wordt beroep ingesteld.
Oordeel van het CBHO is duidelijk: studenten moeten alsnog worden toegelaten
Het CBHO volgt de bezwaarcommissie in haar oordeel dat een onjuiste (onwettige) selectiemethode is gebruikt en dat het rangnummer op Studielink geen stand kan houden. Maar het CBHO gaat nog een stapje verder. Studenten die niet direct zouden zijn geplaatst, maar wel in aanmerking komen voor naplaatsing hebben, volgens het CBHO, ook recht op een opleidingsplaats. De beslissing van de VU zelfs bij naplaatsing uit te blijven gaan van de onjuiste rangnummers wordt door het CBHO genadeloos afgestraft:
(…) alle kandidaten die zowel op basis van de ranking op grond van Methode A als op basis van de ranking op grond van Methode B daarvoor in aanmerking kwamen, [zijn] direct geplaatst. De kandidaten die niet direct voor een opleidingsplaats in aanmerking komen, maar alleen via naplaatsing, bevonden zich [dus] in gelijke omstandigheden: zij waren niet in de eerste ronde geplaatst. Voor die kandidaten bestond met andere woorden een ‘level playing field’. Onder die omstandigheden had [de VU] ervoor moeten kiezen om de naplaatsing uit te voeren overeenkomstig de rankingnummers die zijn gebaseerd op Methode B.
Bron: CBHO 2020/104.5 en CBHO 2020/106.5
De conclusie van het CBHO is duidelijk: met het naplaatsen op basis van de onjuiste methode heeft ‘de VU heeft een ingezette fout onnodig herhaald.’ De VU had juist van de mogelijkheid gebruik moeten maken om haar fouten te herstellen.
De studenten worden per direct toegelaten tot de studie geneeskunde.
Meer informatie
Heb jij een besluit ontvangen van jouw onderwijsinstelling waar jij het niet mee eens bent? Stuur ons het besluit en wij beoordelen dit vrijblijvend. Mail hiervoor naar: vandamme@honoreadvocaten.nl.
