Ieder jaar krijgt ongeveer 10-12% van de eerstejaarsstudenten er mee te maken: een negatief bindend studieadvies. Wat kan je hier tegen doen en waar moet je daarbij op letten?
Wanneer mag een negatief bindend studieadvies worden gegeven?
Onderwijsinstellingen zijn niet wettelijk verplicht een bindend studieadvies af te geven maar in de praktijk maakt vrijwel elke instelling van het hoger onderwijs er gebruik van. De onderwijsinstellingen hanteren hiervoor hun eigen puntennormen. Enkele voorbeelden: bij (bepaalde opleidingen van) de Hogeschool Leiden ligt de norm op 40 studiepunten, bij de TU Delft op 45 en bij de Universiteit Rotterdam moeten studenten zelfs alle onderwijseenheden van het eerste jaar behalen.
Voordat een definitief negatief BSA mag worden gegeven moet je eerst gewaarschuwd worden; je moet de kans hebben gekregen om jouw studieresultaten te kunnen verbeteren. Als je niet tijdig bent gewaarschuwd mag de onderwijsinstelling jou geen negatief BSA geven. Belangrijk om dit even te checken dus!
Wat als je het niet eens bent met het negatieve BSA?
Als je het niet eens bent met het bindend studieadvies kan je het advies aanvechten. Vaak moet je hiervoor eerst in gesprek met de examencommissie. Als de examencommissie vasthoudt aan het BSA kan je in beroep bij het College van Beroep voor de Examens (CBE/COBEX). Let erop dat je binnen zes weken in beroep gaat. Als ook het CBE/COBEX jou geen gelijk geeft kan je nog naar het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO).
Het aanvoeren van persoonlijke omstandigheden
Bij het geven van een bindend studieadvies moet de onderwijsinstelling rekening houden met eventuele persoonlijke omstandigheden van jouw zijde. Het kan immers voorkomen dat jij buiten jouw schuld om niet optimaal hebt kunnen presteren. Ziekte, familieomstandigheden, een functiestoornis: het zijn allemaal omstandigheden waardoor jij wellicht niet het benodigde aantal punten hebt kunnen behalen.
Bij een beroep op persoonlijke omstandigheden moet je met een aantal dingen rekening houden:
- Niet alle persoonlijke omstandigheden kunnen worden aangevoerd in een procedure. De persoonlijke omstandigheden waarop in ieder geval een beroep kan worden gedaan zijn: ziekte, een lichamelijke, zintuigelijke of andere functiestoornis, zwangerschap, bijzondere familieomstandigheden of een lidmaatschap van een bestuur (van bijvoorbeeld de faculteitsraad of studentenorganisatie);
- Op andere persoonlijke omstandigheden kan uitsluitend beroep worden gedaan indien de Onderwijs- en Examenregeling van jouw studie hier ruimte voor geeft;
- Jouw persoonlijke omstandigheden moeten in verhouding staan tot het tekort aan studiepunten. Voorbeeld: als jij slechts drie weken ziek bent geweest kan jij hiermee geen puntentekort van 20 studiepunten rechtvaardigen;
- Het CBE/COBEX moet een causaal verband kunnen vaststellen tussen jouw persoonlijke omstandigheden en jouw puntentekort. Maak dus concreet op welke manier jouw persoonlijke omstandigheden van invloed zijn geweest op jouw studievermogen;
- Onderbouw jouw beroep met relevante stukken: als jij claimt ziek te zijn geweest, kom dan met medische verklaringen, als jij last hebt gehad van familieomstandigheden, kom dan met verklaringen van je familieleden, etc.
Wat als je gelijk krijgt en het onterechte BSA wordt ingetrokken of aangehouden?
Als de onderwijsinstelling fouten heeft gemaakt of onvoldoende rekening heeft gehouden met jouw persoonlijke omstandigheden, kan het CBE/COBEX het negatieve BSA vernietigen. De examencommissie mag dan een nieuw besluit nemen. In vrijwel alle gevallen zullen zij het negatieve advies omzetten in een aangehouden BSA. Hiermee bieden ze jou een tweede kans om voldoende punten te behalen.
Een aangehouden advies kan – afhankelijk van of jij wel of niet hebt voldaan aan de gestelde voorwaarden – na een jaar worden omgezet in een definitief positief of negatief advies. Het is ook mogelijk dat jij aan het einde van jouw tweede jaar opnieuw een aangehouden advies krijgt. Dit kan bijvoorbeeld wanneer jij ook in het tweede jaar onvoldoende punten hebt behaald, maar jij nog steeds een succesvol beroep kan doen op persoonlijke omstandigheden.
Volgens de wet mag een onderwijsinstelling uitsluitend een definitief studieadvies uitbrengen als de student zijn propedeuse nog niet heeft afgerond. Het maakt niet uit of dat advies negatief of positief is. Als de onderwijsinstelling één keer haar oordeel heeft gegeven, mag dit oordeel daarna niet worden veranderd.
Een voorbeeld: in het eerste jaar behaal je de benodigde 40 studiepunten en krijg je een positief advies. In het tweede jaar behaal je niet alle vakken van het eerste jaar en kan je jouw propedeuse niet afronden. De onderwijsinstelling is dan niet gerechtigd om het eerder afgegeven positieve studieadvies om te zetten in een negatief advies.
Wees je hier goed bewust van het verschil tussen een definitief BSA en een aangehouden BSA. Met een aangehouden BSA wordt geen definitief advies gegeven. Een onderwijsinstelling mag jou dus net zo lang aangehouden adviezen geven totdat jij jouw propedeuse hebt afgerond.
Help, het nieuwe studiejaar komt er al weer aan!
Het voeren van een procedure bij het CBE/COBEX of bij het CBHO kan enkele weken – en soms zelfs maanden – in beslag nemen. Wanneer het nieuwe studiejaar alweer voor de deur staat kan je hierdoor in de problemen komen. Zolang het bindend studieadvies staat mag je immers (in veel gevallen) niet deelnemen aan het onderwijs en loop je achterstanden op. Oplossing hiervoor is om een verzoek in te dienen voor een spoedprocedure of voor een voorlopige voorziening.
Deze twee procedures moeten van elkaar worden onderscheiden. Bij een spoedprocedure wordt jouw beroep sneller behandeld. Je krijgt dan eerder een definitieve uitspraak. Bij sommige onderwijsinstellingen (of in sommige situaties) is dit echter geen optie. Vraag dan om een voorlopige voorziening. Hiermee kan jij een tijdelijke voorziening krijgen die geldt totdat je een definitieve uitspraak hebt in het beroep. De tijdelijke voorziening is in dit geval dat jij – zolang de beroepsprocedure loopt – deel mag blijven nemen aan het onderwijs.
Meer informatie
Heb jij een negatief bindend studieadvies ontvangen en ben je het hier niet mee eens? Je kan het besluit direct naar een advocaat doorsturen van onze Vakgroep Onderwijsrecht zodat wij jouw situatie kunnen beoordelen. Vermeld hierbij altijd waarom je het niet eens bent met het BSA en of sprake is van persoonlijke omstandigheden. Mail naar: vandamme@honoreadvocaten.nl of bel 030 214 51 50.
